پرسپکتیو ارایه تصویر سه بعدی از جسم بر روی صفحه دوبعدی است. ترسیم سه بعدی روش ها و تکنیک های مختلفی دارد. پرسپکتیو در معماری یا با استفاده از دستگاه های مختصات پرسپکتیو یا با استفاده از نقاط گریز ترسیم می شود. ترسیم در دستگاه های پرسپکتیو معمولا برای ترسیمات فنی که ابعاد و اندازه ها بسیار مهم هستند کاربرد دارند. از طرفی از این نوع ترسیم سه بعدی می توان برای طراحی مبلمان یا سایر عناصر معماری نیز بهره گرفت. در مواقعی هم که ترسیم سه بعدی پلان ضرورت پیدا کند بهترین روش استفاده از دستگاه های پرسپکتیو است.
ترسیم سه بعدی با استفاده از نقاط گریز هم بیشتر در ترسیم اجسام بزرگ در مقیاس یک یا چند ساختمان و یا در طراحی داخلی کاربرد دارد. پرسپکتیو در معماری اغلب با استفاده از نقاط گریز ترسیم می شود. ترسیم سه بعدی با نقاط گریز بیشتر اوقات جنبه ای هنری دارد. ابعاد و اندازه ها معمولا با تناسباتی چون قد انسان یا ارتفاع مبلمان و … سنجیده می شوند و حالتی حسی و چشمی دارند. بنابراین برای یک معمار تسلط بر هر دو روش ترسیم سه بعدی بسیار حائز اهمیت است.
انواع دستگاه های ترسیم پرسپکتیو کدامند؟
دستگاه های ترسیم پرسپکتیو دارای سه محور طول و عرض و ارتفاع هستند. و بر حسب زاویه بین این محورها به انواع مختلفی تقسیم می شوند. این نوع ترسیم را پرسپکتیو موازی یا پارالاین می گویند. پرسپکتیو موازی در دو نوع دستگاه آگزونومتریک یا سه محوری و ابیلیک یا مایل ترسیم می شود. تصاویر سه بعدی آگزونومتریک خود بر سه دسته تصاویر ایزومتریک، دی متریک و تری متریک تقسیم می گردند. تصاویر مایل یا ابیلیک هم چند دسته اند که مهم ترین آنها، تصاویر کاوالیر، جنرال و کابینت هستند. در این نوشتار نحوه ترسیم سه بعدی موازی در دستگاه های فوق توضیح داده می شود.
دستگاه های پرسپکتیو آگزونومتریک:
دستگاه پرسپکتیو ایزومتریک
در این نوع پرسپکتیو دو محور صفحه افق ox و oy با خط افق زاویه ۳۰ درجه می سازند و کلیه ابعاد و اندازه ها به نسبت ۱ به ۱ (اندازه واقعی) رسم می شوند.
تصاویر در این نوع پرسپکتیو ۱۸ درصد بزرگتر به نظر می رسند.
شکل زیر تصویر ایزومتریک جسمی با نماهای نشان داده شده است.
دستگاه پرسپکتیو دی متریک
در این پرسپکتیو یک محور به اندازه ۷ درجه و یک محور به اندازه ۴۲ درجه با خط افق زاویه دارند. در این پرسپکتیو اندازه ها روی محور عمود و محوری که زاویه ۷ درجه با افق دارد، با نسبت ۱ به ۱ (اندازه واقعی) ترسیم می گردد. اندازه ها روی محوری که با افق زاویه ۴۲ درجه می سازد، به نسبت ۲ به ۳ (۲:۳) یا ۳ به ۴ (۳:۴) طول واقعی ترسیم می شود.
شکل زیر تصویر دی متریک جسمی با نماهای نشان داده شده است.
دستگاه پرسپکتیو تری متریک
این دستگاه ترسیم پرسپکتیو دارای سه زاویه مختلف است که معمولا ۷۰، ۱۴۰ و ۱۵۰ درجه هستند. اندازه ها روی محورهای صفحه افق ۱ به ۱ (اندازه واقعی) و روی محور ارتفاع به نسبت ۱ به ۲ (۱:۲) است. این محور مختصات برای ترسیم فضاهای داخلی مناسب است.
شکل زیر تصویر تری متریک جسمی با نماهای نشان داده شده است.
دستگاه های پرسپکتیو ابیلیک:
دستگاه پرسپکتیو کاوالیر:
ابتدا نمای جسم (تصویر قائم) را طبق اندازه های واقعی (۱:۱) ترسیم می کنیم. خطوط عمودی جسم به صورت عمودی و خطوط افقی به صورت افقی ترسیم خواهند شد. خطوطی که عمق جسم را مشخص می کنند با زاویه ۳۰ درجه یا ۴۵ درجه ترسیم می شوند. کلیه ابعاد به نسبت ۱ به ۱ (اندازه واقعی) ترسیم می گردند.
شکل زیر تصویر کاوالیر جسمی با نماهای نشان داده شده است.
دستگاه پرسپکتیو جنرال:
دقیقا مانند پرسپکتیو کاوالیر رسم می شود. با این تفاوت که خطوطی که عمق جسم را نشان می دهند با زاویه ۴۵ درجه رسم می شوند. نسبت ابعاد روی این خطوط نسبت به ابعاد اصلی ۱ به ۲ (۱:۲) است.
شکل زیر تصویر جنرال جسمی با نماهای نشان داده شده است.
دستگاه پرسپکتیو کابینت:
دقیقا مانند جنرال ترسیم می شود. با این تفاوت که نسبت ابعاد روی خطوطی که عمق جسم را نشان می دهند، ۲ به ۳ (۲:۳) یا ۳ به ۴ (۳:۴) است.
شکل زیر تصویر کابینت جسمی با نماهای نشان داده شده است.
تمامی این شش نوع ترسیم سه بعدی، برای طراحی ابژه هایی با ابعاد کوچک مانند مبلمان شهری، میز و صندلی و مبلمان خانگی، ظروف و گلدان مناسب تر هستند.
در انتها یک پلان سه بعدی شده در دستگاه ایزومتریک را مشاهده می کنید.
